کوروش درطول زندگی خود فقط یک زن اختیار کرد و او کاساندان  نام داشت دخترفرناسپه ازشاهدختان خاندان هخامنشی . کاساندان قبل ازکوروش درگذشت و بعد ازاو کوروش دراندوهی فراوان ماند وبرای همیشه وبه احترام همسرش تنهایی را برگزید (به نقل ازهرودوت تاریخ نویس یونانی ) .درزمان کوروش خشکیهای شناخته شده روی زمین 50 میلیون کیلومتر مربع بوده است.از 148.822 میلیون کیلومترمربع کنونی.که ازاین50 میلیون کیلومترمربع تنها 11 میلیون آن جهان متمدن بوده است وبقیه آن وجود مادی نداشته است که کوروش شاهنشاه بزرگ ایران زمین موفق شده بوده ازاین 11 میلیون کیلومترمربع جهان متمدن آن زمان 8 میلیون کیلومترمربع راازآن ایران کند وخود پادشاهی شود که بر8 میلیون کیلومترمربع حکمرانی میکرد.اوپس از28 سال سلطنت پرافتخاردرراه سرافرازی وطنش ایران زمین کشته شد. معتبرترین سند درباره مرگ کوروش هرودوت است که تاریخ تمدن ویل دورانت نیزازآن اقتباس کرده است. طبق گفته های هرودوت کوروش دراواخرعمربراي آرام کردن نواحي شرقي کشورکه درجريان فتوحاتي که اودرمغرب زمين داشت ناآرام شده بودند وهدف تهاجم همسايگان شرقي قرارگرفته بودند به آن مناطق رفته است وشش سال درشرق جنگيده است بسياري ازمورخين علت مرگ کوروش را کشته شدنش درجنگي که با قبيله ماساژتها يا به قولی سکاها کرده است دانسته اند.ابراهيم باستاني پاريزي درمقدمه اي که برترجمه کتاب ذوالقرنين يا کوروش کبيرنوشته است ، آنچه بر پيکرکوروش پس ازمرگ مي گذرد را اينچنين شرح مي دهد : براثرحمله كمبوجيه به مصر و قتل او درراه مصراوضاع پايتخت پريشان شد تا داريوش روي كارآمد و با شورش هاي داخلي جنگيد وهمه شهرهاي مهم يعني بابل وهمدان و پارس و ولايات شمالي وغربي ومصر را آرام كرد. روايتي بس موثر هست كه پس از بيست سال كه از مرگ کوروش مي گذشت به فرمان داريوش ، جنازه  کوروش را بدينگونه به پارس نقل كردند .